Theo nhận định của ông Bùi Văn Phi Long – Giám đốc kinh doanh Cty Đầu tư TVT. Giá cà phê Robusta trên sàn London kỳ hạn tháng 5/2025 đã chịu ảnh hưởng đáng kể từ chính sách thuế quan của Mỹ, đặc biệt là các mức thuế đối ứng mà Tổng thống Donald Trump tuyên bố áp dụng. Dưới đây là phân tích chi tiết về cách thuế quan của Mỹ tác động:
1. Tăng chi phí nhập khẩu và áp lực giảm giá
– Mỹ là một trong những thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất thế giới, và cà phê Robusta của Việt Nam – chiếm hơn 90% sản lượng cà phê của nước ta – là nguyên liệu quan trọng cho cà phê hòa tan, được sử dụng rộng rãi tại Mỹ. Theo các nguồn tin, Mỹ đã áp mức thuế đối ứng 46% lên hàng hóa từ Việt Nam, bao gồm cả cà phê. Điều này làm tăng chi phí nhập khẩu cà phê Robusta từ Việt Nam vào Mỹ khoảng 2.500 USD/tấn, theo ước tính của Reuters.
– Tuy nhiên, trái với kỳ vọng rằng giá sẽ tăng do thuế cao hơn, giá cà phê Robusta trên sàn London kỳ hạn tháng 5/2025 lại giảm mạnh. Cụ thể, chốt phiên giao dịch ngày 4/4/2025, giá giảm 259 USD, xuống còn 5.112 USD/tấn (theo báo cáo từ baoquocte.vn và daututvt.vn). Đây là mức giảm mạnh nhất kể từ đầu năm 2025 thậm chí còn giảm sâu hơn. Lý do chính là tâm lý thị trường lo ngại về nhu cầu giảm sút tại Mỹ, do người tiêu dùng và doanh nghiệp có thể hạn chế nhập khẩu hoặc chuyển sang các nguồn cung khác có thuế thấp hơn, như Brazil và Colombia, nơi chỉ chịu mức thuế 10%.
2. Tác động gián tiếp qua đồng USD và thị trường toàn cầu
– Chính sách thuế quan của Mỹ cũng gây biến động cho đồng USD và các đồng tiền khác, ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa trên thị trường quốc tế. Khi đồng USD mạnh lên (do lo ngại chiến tranh thương mại), giá hàng hóa bằng USD như cà phê có xu hướng giảm, vì các nhà nhập khẩu ở các nước khác phải trả nhiều hơn. Tuy nhiên, trong trường hợp này, đồng Real Brazil tăng giá so với USD (theo báo cáo từ baoquocte.vn), làm giảm động lực xuất khẩu của Brazil, nhưng không đủ bù đắp áp lực từ thuế quan lên Việt Nam.
– Ngoài ra, sự bất ổn toàn cầu do thuế quan cũng khiến các nhà đầu tư và thương nhân trên sàn London giảm vị thế mua, dẫn đến áp lực bán ra mạnh mẽ, đẩy giá xuống. Điều này được phản ánh qua khối lượng giao dịch thấp và tâm lý tránh rủi ro trên thị trường (theo các báo cáo từ doanhnghiephoinhap.vn và baoquocte.vn).
3. Nguồn cung và cạnh tranh từ các nước khác
– Việt Nam là nhà cung cấp cà phê Robusta lớn nhất thế giới, nhưng với mức thuế 46%, các nhà nhập khẩu Mỹ có thể chuyển sang mua từ Brazil hoặc các nước khác có thuế thấp hơn. Điều này tạo áp lực giảm giá trên sàn London, vì thị trường lo ngại về sự suy giảm thị phần của Việt Nam tại Mỹ – thị trường nhập khẩu lớn thứ 4 của cà phê Việt Nam, với thị phần giảm từ 10,71% (năm 2023) xuống 6,96% (năm 2024), theo báo cáo từ baoquocte.vn.
– Tuy nhiên, nguồn cung cà phê toàn cầu cũng đang thắt chặt do thời tiết bất lợi ở Brazil (hạn hán và nắng nóng) và tồn kho thấp kỷ lục (theo các báo cáo từ giacaphe.com và vietnambiz.vn). Điều này có thể phần nào hỗ trợ giá, nhưng tác động tiêu cực từ thuế quan dường như đang lấn át.
4. Dự báo và xu hướng
– Các chuyên gia nhận định rằng giá cà phê Robusta có thể tiếp tục biến động mạnh trong ngắn hạn, tùy thuộc vào phản ứng của thị trường Mỹ và các chính sách tiếp theo từ chính quyền Trump. Nếu Mỹ duy trì hoặc mở rộng thuế quan, giá có thể giảm sâu hơn do lo ngại về nhu cầu. Ngược lại, nếu nguồn cung từ Việt Nam và Brazil tiếp tục hạn chế (do thời tiết hoặc sản lượng giảm), giá có thể phục hồi.
– Tại Việt Nam, giá cà phê nội địa cũng giảm theo, từ 8.000 – 10.000 đồng/kg xuống mức 126.000 – 127.200 đồng/kg (theo daututvt.vn và cafef.vn), phản ánh tác động gián tiếp từ sàn London. Dự báo trong vài ngày tới (tính đến thời điểm 09:26 PM +07, ngày 7/4/2025), giá có thể tiếp tục giảm nếu không có tin tốt từ thị trường hoặc chính sách.
5. Kết luận
Thuế quan của Mỹ, với mức 46% áp lên cà phê Việt Nam, đã gây ra áp lực giảm giá lớn lên hợp đồng cà phê Robusta kỳ hạn tháng 5/2025 trên sàn London. Mặc dù thuế tăng chi phí nhập khẩu, nhưng lo ngại về nhu cầu giảm và sự chuyển hướng sang các nguồn cung khác đã khiến giá giảm mạnh, thay vì tăng như kỳ vọng. Tình hình này phản ánh sự phức tạp của thị trường toàn cầu, nơi các yếu tố như chính sách thương mại, nguồn cung, và tâm lý thị trường đan xen tác động.
Bùi Văn Phi Long
