Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), khối lượng giao dịch hàng hóa liên thông quốc tế trong quý III tăng 43,9% so với cùng kỳ năm trước, thể hiện sức quan tâm mạnh mẽ của giới đầu tư trong nước. Tuy nhiên, so với quý II, thị trường có dấu hiệu điều chỉnh nhẹ, khi khối lượng giảm 14,5% và giá trị giao dịch trung bình mỗi ngày đạt khoảng 6.777 tỷ đồng. Con số này cho thấy sự ổn định của hoạt động đầu tư hàng hóa tại Việt Nam.
Dầu đậu tương “soán ngôi” bạch kim
Bức tranh giao dịch quý III chứng kiến sự hoán đổi vị trí đáng chú ý giữa hai mặt hàng được quan tâm nhiều nhất. Dầu đậu tương lần đầu tiên vượt bạch kim, vươn lên vị trí dẫn đầu với 16,15% tổng khối lượng giao dịch toàn thị trường.
Giới phân tích cho rằng, đà tăng trưởng của dầu đậu tương đến từ sự kết hợp giữa yếu tố cung – cầu và diễn biến giá năng lượng. Trong quý III, các quốc gia xuất khẩu lớn như Mỹ, Brazil và Argentina tiếp tục mở rộng chương trình pha trộn nhiên liệu sinh học (Biofuel), thúc đẩy nhu cầu sử dụng dầu đậu tương. Song song đó, giá dầu thô tăng mạnh lên vùng 70 USD/thùng vào cuối tháng 7, mức cao nhất trong quý, đã kéo giá dầu đậu tương lên tới 1.260 USD/tấn trong phiên 29/7 – đỉnh cao nhất trong nhiều tháng.
Mặc dù, sau đó giá đã giảm về quanh 1.100 USD/tấn, biên độ dao động lớn vẫn khiến dầu đậu tương trở thành “tâm điểm” thu hút mạnh giới đầu tư yêu thích cơ hội ngắn hạn. Diễn biến này cũng phản ánh đặc trưng của thị trường giao dịch – nơi biến động là cơ hội và nhà đầu tư có thể linh hoạt tìm kiếm lợi nhuận ngay cả trong giai đoạn điều chỉnh.
Ở chiều ngược lại, bạch kim lùi về vị trí thứ hai với 15,09% tổng khối lượng giao dịch. Áp lực điều chỉnh xuất hiện khi tâm lý thị trường toàn cầu trở nên thận trọng trước tiến trình đàm phán thương mại giữa Mỹ và các đối tác, cùng loạt biện pháp thuế quan đối ứng được áp dụng trong quý III. Tuy nhiên, nền tảng cung – cầu của bạch kim vẫn được đánh giá vững chắc.
Theo Hội đồng Đầu tư Bạch kim Thế giới (WPIC), thị trường bạch kim sẽ tiếp tục thiếu hụt khoảng 850.000 ounce trong năm 2025, đánh dấu năm thâm hụt thứ ba liên tiếp do nguồn cung khai thác suy giảm, đặc biệt tại Nam Phi. Dù tạm nhường vị trí dẫn đầu, bạch kim được dự báo sẽ sớm lấy lại đà tăng trưởng khi chuỗi cung ứng ổn định trở lại và nhu cầu công nghiệp, đặc biệt từ ngành sản xuất pin nhiên liệu, tiếp tục phục hồi.
Đứng ở vị trí thứ ba và thứ tư lần lượt là đậu tương và lúa mì, chiếm 14,9% và 11,08% tổng khối lượng giao dịch. Trong khi đó, ngô rơi xuống hạng năm với 9,86%, do nguồn cung dồi dào và giá giảm kéo dài nhiều tháng.
Các mặt hàng khô đậu tương, cà phê Robusta, đồng micro, bạc micro và đường 11 nằm ở nhóm cuối bảng xếp hạng, với tỷ trọng dao động từ 3% đến 5%.
Theo MXV, sự phân hóa giữa các nhóm hàng cho thấy dòng vốn đầu tư đang trở nên chọn lọc hơn, thay vì lan tỏa đồng đều như trước. Bối cảnh giá năng lượng, thời tiết cực đoan và chính sách thương mại giữa các nền kinh tế lớn đang khiến biến động trở thành “trạng thái bình thường mới” của thị trường hàng hóa toàn cầu.
Đáng chú ý, thông tin về khả năng Mỹ miễn giảm thuế nhập khẩu xuống 0% cho một số mặt hàng nông sản không tự sản xuất trong nước có thể tạo cú hích mới cho các doanh nghiệp xuất khẩu. Nếu chính sách này được ban hành, cà phê Việt Nam được kỳ vọng gia tăng hiện diện tại thị trường Mỹ, mở ra cơ hội cải thiện thứ hạng giao dịch trong thời gian tới.
